Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Han Şeyhun kimyasal silah katliamının ikinci yılı nedeniyle yayımladığı raporda, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), rejimin gelecek kimyasal silah saldırısından sorumlu olacak.” değerlendirmesini yaptı.
SNHR, Beşşar Esed rejiminin İdlib ilinin Han Şeyhun ilçesine kimyasal silahla yaptığı katliamın 2’nci yıl dönümüne ilişkin rapor yayımladı.
Raporda, “Suriye halkı bugün acı bir günün yıl dönümünü yaşıyor. Bugün Suriye’de yapılan en büyük ikinci kimyasal silah saldırısının ikinci yıl dönümü. Rejime ait SU-22 tipi savaş uçağı Han Şeyhun’un kuzey mahallesine, sarin gazı olduğu tahmin edilen zehirli gaz yüklü bir roketle saldırı düzenledi.” ifadelerine yer verildi.
Rusya’nın, rejimin Han Şeyhun’a saldırısından üç saat sonra gazdan etkilenen sivillerin tedavi gördüğü “Rahmet Hastanesi” ve bir Sivil Savunma (Beyaz Baretliler) merkezine hava saldırıları yaptığı hatırlatılan raporda, saldırının ardından Birleşmiş Milletlerin (BM) Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütü (KSYÖ) ile kurduğu ortak araştırma mekanizmasının (JIM), rejimin olaydaki sorumluluğunu teyit ettiği anımsatıldı.
Rejimin sorumluluğunun tespit edilmesine rağmen geçen 2 yılda yargı sürecinin başlatılmadığının vurgulandığı raporda, “BMGK ve uluslararası toplum rejimin gelecek kimyasal silah saldırısından sorumlu olacak.” ifadesi kullanıldı.
BMGK’nin ve uluslararası toplumun rejimin Han Şeyhun saldırısına karşı tutumunun “utanç verici” olarak nitelendirildiği raporda, “Bu tutum Esed rejimini savaş suçu oluşturacak ihlalleri tekrarlamaya teşvik etti. Suriye rejimi Han Şeyhun saldırısının ardından 14 kez daha kimyasal silaha başvurdu.
Rejim iç savaşın başından bu yana Suriye’de toplam 216 kez kimyasal silah kullandı.” ifadeleri yer aldı.
Rejimin en çok İdlib ve Şam Kırsalı illerinde kimyasal silaha başvurduğunun ortaya konulduğu raporda, rejimin kimyasal silah saldırısının sonuncusunun 7 Nisan 2018’de Şam’ın Duma ilçesinde yapıldığı anımsatıldı.
Rejimin 4 Nisan 2017’de düzenlediği sarin gazı saldırısında 100 sivil ölmüş, 500’den fazla sivil yaralanmıştı. ABD, 7 Nisan’da rejime ait Şayrat askeri hava üssünü vurmuştu.
JIM, 6 Eylül 2017’de Han Şeyhun’da sarin gazı kullanıldığını, 27 Ekim 2017’de de saldırının rejim tarafından düzenlendiğini teyit etmişti.
Bu kararlar, Beşşar Esed yönetiminin uluslararası hukuk nezdinde savaş suçu işlediğini ortaya koymuş olsa da katliamın sorumlularının Uluslararası Ceza Mahkemesinde (UCM) yargılanmasının yolunu açamamıştı. Suriye, UCM üyesi olmadığı için BMGK’nin rejimi, UCM’ye sevk etmesi gerekiyordu ancak Rusya veto yetkisini kullanarak bu sürecin önünü tıkamıştı.
